متخصصان روانشناسی مانند فروید نظریه‌هایی در مورد شخصیت ارائه دادند و فرض کردند که شخصیت در طول زندگی فرد ثابت است. اکنون، نظریه‌های صفات می‌پذیرند که شخصیت تکامل می‌یابد و شما می‌توانید عمداً شخصیت خود را تغییر دهید. درک اینکه شخصیت چیست، چگونه رفتار در طول زمان شکل می‌گیرد و چه گام‌هایی می‌توانید برای تغییر آن بردارید، می‌تواند به شما در دستیابی به رشد شخصی و حرفه‌ای کمک کند. در ادامه با مجله قهرمان همراه باشید.
شخصیت چیست؟
شخصیت، افکار، احساسات و رفتارهایی است که یک فرد را منحصر به فرد می‌کند. برخی از نمونه‌های ویژگی‌های شخصیتی عبارتند از: سازگاری، گشودگی و برونگرایی. در حالی که بسیاری از نظریه‌های شخصیت ادعا می‌کنند که شخصیت ثابت است، اکنون می‌دانیم که می‌تواند در طول زمان تغییر کند.
ژنتیک و محیط بر ویژگی‌های شخصیتی تأثیر می‌گذارند. در کنار تجربیات شخصی، فرهنگ، جامعه و دوران کودکی شما نیز بر رشد روانی شما تأثیر می‌گذارند.
یک مطالعه منتشر شده در کتابخانه ملی پزشکی نشان داد که رویدادهای بزرگ و کوچک زندگی، رشد شخصیت را تغییر می‌دهند. ازدواج ممکن است با افزایش وظیفه‌شناسی، شخصیت شما را تغییر دهد. رویدادهای روزمره، مانند انجام کاری خاص توسط شریک زندگی‌تان برای شما، می‌تواند شما را متفکرتر کند.
انواع شخصیت
در دهه ۱۹۵۰، متخصصان قلب، مایر فریدمن و ری روزنمن، ارتباطی بین ویژگی‌های شخصیتی و بیماری قلبی مشاهده کردند. طبق تحقیقات آنها، افراد تیپ A بیشتر از افراد با تیپ شخصیتی B مستعد ابتلا به مشکلات قلبی بودند. با گذشت زمان، این نظریه به دلیل کمبود شواهد رد شد.
در نهایت، آنها تحقیقات خود را گسترش دادند و چهار نوع را شامل شدند:
- افراد تیپ شخصیتی A معمولاً جاه‌طلب، بی‌صبر، پرخاشگر و هدف‌گرا هستند.
- افراد تیپ شخصیتی B اغلب با تغییرات سازگار، صبور ، خلاق و خونسرد هستند.
- افراد تیپ شخصیتی C به عنوان افرادی کمال‌گرا شناخته می‌شوند، در حالی که تحلیلی و غیراحساسی باقی می‌مانند.
- افراد تیپ شخصیتی D معمولاً اعتماد به نفس ندارند، نسبت به طرد شدن حساس هستند، از موقعیت‌های اجتماعی اجتناب می‌کنند و بدبین به نظر می‌رسند.
ویژگی شخصیتی چیست؟
یک ویژگی شخصیتی معمولاً به عنوان الگویی از افکار، احساسات و اعمال تعریف می‌شود. این ویژگی‌های درونی، بلوک‌های سازنده شخصیت در نظر گرفته می‌شوند و از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. اگرچه معمولاً نسبتاً پایدار می‌مانند، اما می‌توانند با گذشت زمان تکامل یابند.
در اینجا به برخی از ویژگی‌های شخصیتی رایج و تعاریف مختصر آنها اشاره می‌کنیم:
- کمال‌گرایی: افرادی که در این ویژگی نمره بالایی می‌گیرند، دقیق هستند.
- استقلال: افرادی که در این ویژگی امتیاز بالایی می‌گیرند، خودکفا هستند.
- حساسیت: افرادی که در این ویژگی امتیاز بالایی کسب می‌کنند، دلسوز و همدل هستند.
- دلهره: افرادی که در این ویژگی نمره بالایی می‌گیرند، مضطرب هستند.
- استدلال: افرادی که در این ویژگی امتیاز بالایی می‌گیرند، بر حقایق و آمار تمرکز دارند.
دوره های مرتبط
10 قانون برای موفقیت فردی – دوره کامل
دوره آموزش افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در 10 روز
دوره آموزش کامل ذهن آگاهی و مدیتیشن (MBCT و MBSR)
دوره آموزشی پرانایاما – شاد نفس بکشید تا شاد باشید
دوره تحول کامل فردی – توسعه شخصی با 8 مهارت
دوره شخصیت شناسی جردن پیترسون
دوره شروع کار با یوگای کندالینی
دوره مدیتیشن | گواهینامه متخصص یا مربی مدیتیشن
نظریه‌های شخصیت: شخصیت چگونه شکل می‌گیرد؟
رشد شخصیت فرآیند رشد و تغییر شخصیت شما در طول زمان است. دانستن چگونگی رشد ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند به شما در درک چگونگی شکل‌گیری رفتارها در تعاملات و تصمیماتتان کمک کند.
در اینجا به عواملی که بر شخصیت تأثیر می‌گذارند اشاره می‌کنیم:
- ژنتیک: وراثت در شکل‌گیری شخصیت نقش دارد.
- خانواده: والدین، پویایی خانواده و محیط خانه بر رشد شخصیت تأثیر می‌گذارند.
- فرهنگ: نظام باورها، زبان، ارزش‌ها و مذهب یک فرد، شخصیت او را شکل می‌دهد.
- آموزش: تجربیات یادگیری رسمی به رشد شخصیت کمک می‌کنند.
- جامعه: هنجارها و انتظارات اجتماعی بر ابراز شخصیت تأثیر می‌گذارند.
- رسانه‌ها: قرار گرفتن در معرض تلویزیون، اینترنت و سایر رسانه‌ها بر رشد شخصیت تأثیر می‌گذارد.
پنج ویژگی شخصیتی بزرگ
مدل پنج عامل بزرگ، که توسط روانشناسان پاول کاستا و رابرت مک‌کری توسعه داده شده است، بیان می‌کند که پنج ویژگی شخصیتی اصلی وجود دارد. این مدل می‌گوید آنچه یک فرد را از دیگری متمایز می‌کند، میزان تفاوت این ویژگی‌ها از نظر قدرت و شدت است. برخلاف سایر نظریه‌های شخصیت که مطلق هستند، مدل پنج عامل بزرگ، ویژگی‌ها را در یک طیف اندازه‌گیری می‌کند.
اینها پنج ویژگی شخصیتی بزرگ هستند :
- برونگرایی: افراد برونگرا پرحرف و اهل معاشرت هستند. آنها از بودن با دیگران انرژی می‌گیرند.
- سازگاری: افراد سازگار، همدل و مهربان هستند و نیازهای دیگران را بر نیازهای خود مقدم می‌دانند.
- وظیفه‌شناسی: افرادی که از نظر وظیفه‌شناسی در سطح بالایی قرار دارند، تمایل به سخت‌کوشی، مسئولیت‌پذیری و خویشتن‌داری دارند.
- گشودگی: افرادی که گشودگی بالایی نسبت به تجربه دارند، خلاق و مشتاق یادگیری هستند.
- روان رنجوری :افراد روان رنجور مضطرب و نگران دائمی هستند و ممکن است دمدمی مزاج نیز باشند.
نظریه‌های شخصیت رفتاری
دو نفر از مشارکت‌کنندگان کلیدی در نظریه شخصیت رفتاری، روانشناسان جان بی. واتسون و بی. اف. اسکینر هستند. نظریه شخصیت رفتاری تأکید می‌کند که رفتارها از طریق تعامل با محیط آموخته می‌شوند. نظریه‌پردازان آن فقط به اعمال قابل اندازه‌گیری و مشاهده توجه دارند و احساسات یا عواطف را در نظر نمی‌گیرند زیرا نمی‌توان آنها را کمّی کرد.
نظریه‌های شخصیت روان‌پویشی
روانشناسان اریک اریکسون، آلفرد آدلر و زیگموند فروید همگی در نظریه شخصیت روان‌پویشی نقش داشتند. فروید به نوبه خود معتقد بود که وقایع اوایل کودکی نقش بزرگی در شکل‌گیری زندگی بزرگسالی ما دارند. طبق نظریه رشد روانی-جنسی فروید، کودکان پنج مرحله رشد را طی می‌کنند. اگر این مراحل با موفقیت به پایان برسند، نتیجه یک شخصیت سالم است. در غیر این صورت، فرد ممکن است دچار تثبیت‌هایی شود که منجر به رفتارهای ناسالم در بزرگسالی می‌شود.
نظریه‌های شخصیت انسان‌گرایانه
روانشناسان آبراهام مازلو و کارل راجرز در نظریه شخصیت انسان‌گرایانه که به کل فرد نگاه می‌کند، مشارکت داشتند. برخلاف نظریه فروید، نظریه‌های شخصیت روانشناسی انسان‌گرایانه بر اهمیت اراده آزاد و خودشکوفایی در رشد روانشناختی تأکید دارند. این نظریه‌های شخصیت همچنین تأکید می‌کنند که انسان‌ها پتانسیل رشد منحصر به فردی دارند و تلاش می‌کنند تا به بهترین نسخه از خودشان که می‌توانند باشند، تبدیل شوند.
نظریه‌های شخصیت زیستی
نظریه شخصیت زیستی، همبستگی بین ژنتیک و ویژگی‌های شخصیتی را مطرح می‌کند. شناخته‌شده‌ترین نظریه‌پرداز زیست‌شناختی، هانس آیزنک، روانشناس آلمانی است. آیزنک مدل PEN را توسعه داد که شامل روان‌پریشی، برونگرایی و روان‌رنجوری و طیف وسیعی از نمرات برای هر ویژگی است. این مدل بیان می‌کند که اگر کسی در روان‌رنجوری نمره بالایی کسب کند، احتمال بیشتری دارد که اضطراب را تجربه کند. نمره پایین نشان می‌دهد که او خلق و خوی آرامی دارد.
نظریه‌های تکاملی شخصیت
چارلز داروین با مطرح کردن این که ویژگی‌های شخصیتی از طریق انتخاب طبیعی تکامل می‌یابند، به نظریه تکامل شخصیت کمک کرد. این نظریه بیان می‌کند که ویژگی‌های شناختی ارزشمند از طریق اجداد ما منتقل می‌شوند. برخی از نمونه‌های این رفتارهای ارثی، سطوح بالاتر اضطراب و ترس از شکارچیان هستند.
آشنایی با اختلالات شخصیت
اختلالات شخصیت، الگوهای رفتاری پایداری هستند که به طور چشمگیری با هنجارهای فرهنگی متفاوتند. افراد مبتلا به اختلالات شخصیت ممکن است رفتارهای نابهنجاری از خود نشان دهند و درک تحریف‌شده‌ای از واقعیت را تجربه کنند.
آنها در سه گروه یا خوشه با ویژگی‌های مشترک سازماندهی شده‌اند.
اختلالات شخصیت گروه A
افراد مبتلا به اختلالات گروه A معمولاً تفکر غیرمعمول یا عجیب و غریبی از خود نشان می‌دهند.
- اختلال شخصیت پارانوئید: افراد مبتلا به این اختلال معمولاً نسبت به دیگران سوءظن و بی‌اعتمادی نشان می‌دهند.
- اختلال شخصیت اسکیزوئید: افراد مبتلا به این بیماری معمولاً ابراز عاطفی محدودی دارند و عموماً از نظر عاطفی منزوی هستند.
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپال: افراد مبتلا به این اختلال عموماً اضطراب اجتماعی و روابط نزدیک محدودی دارند.
اختلالات شخصیت گروه B
افراد مبتلا به اختلالات گروه B رفتارهای نمایشی و نامنظم از خود نشان می‌دهند.
- اختلال شخصیت مرزی: افراد مبتلا به این بیماری معمولاً خلق و خوی ناپایداری دارند و از رها شدن می‌ترسند.
- اختلال شخصیت نمایشی (هیستریونیک): افراد مبتلا به این اختلال تمایل دارند دائماً مورد توجه قرار گیرند و بیش از حد احساساتی هستند.
- اختلال شخصیت خودشیفته : افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته معمولاً احساس برتری نسبت به دیگران دارند و خواهان تحسین هستند.
- اختلال شخصیت ضداجتماعی: افراد مبتلا به این اختلال تمایل دارند که به احساسات دیگران توجه کمی داشته باشند و می‌توانند پرخاشگر باشند.
اختلالات شخصیت گروه C
افراد مبتلا به اختلالات گروه C رفتارهای مضطرب و مهار شده‌ای از خود نشان می‌دهند.
- اختلال شخصیت اجتنابی: افراد مبتلا به این اختلال تمایل دارند اضطراب اجتماعی، احساس بی‌کفایتی و حساسیت بیشتری نسبت به طرد شدن نشان دهند.
- اختلال شخصیت وابسته: افراد مبتلا به این بیماری احتمالاً خود را بدون کمک دیگران قادر به انجام کارها نمی‌دانند. آنها اغلب رفتارهای دلبستگی دارند و برای نیازهای خود بیش از حد به نزدیکان خود متکی هستند.
- اختلال شخصیت وسواسی-جبری: افراد مبتلا به این بیماری معمولاً کمال‌گرایی و رفتارهای کنترل‌گرانه از خود نشان می‌دهند.
آیا تغییر شخصیت ممکن است؟
به طور سنتی، ویژگی‌های شخصیتی ارثی و پایدار در نظر گرفته می‌شدند. با این حال، تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهد که می‌توان شخصیت خود را حتی در مراحل بعدی زندگی شکل داد. انجام این کار نیاز به خودآگاهی، وظیفه‌شناسی، تعیین هدف و یک سیستم حمایتی قوی دارد.
با گشودگی، سخت‌کوشی و رویکرد درست، می‌توانید به نسخه‌ی بهتری از خودتان تبدیل شوید. فعالیت‌هایی برای توسعه‌ی شخصیت می‌توانند به شما در ایجاد تغییرات پایدار کمک کنند.
از منطقه امن خود خارج شوید
قدم گذاشتن به فراتر از قلمروهای آشنا، کلید توسعه و رشد شخصی است. راز این کار این است که با تغییرات رفتاری کوچک شروع کنید و در این کار ثابت قدم باشید.
باورهای محدودکننده خود را به چالش بکشید
تغییر شخصیت با به چالش کشیدن باورهای محدودکننده‌ای که ممکن است شما را عقب نگه دارند، آغاز می‌شود. برای غلبه بر افکار منفی خودکار، ابتدا باید از آنها آگاه شوید.
شروع به نوشتن خاطرات روزانه می‌تواند ذهن آگاهی را افزایش دهد، تفکر خلاق را تقویت کند و استرس را کاهش دهد. باورهای محدودکننده را ردیابی کنید و از خود بپرسید که آیا آنها واقعیت دارند یا خیال. اگر تشخیص دادید که این باور نادرست است، می‌توانید از این درک برای تغییر دیدگاه خود استفاده کنید.
طرز فکر رشد را در پیش بگیرید
اگر طرز فکر رشد دارید، معتقدید که توانایی‌هایتان می‌تواند با زمان و تلاش توسعه یابد. برای پرورش این نوع دیدگاه، با تکیه بر ناراحتی و ارزش قائل شدن برای فرآیند به اندازه مقصد، وظایف دشوار را بپذیرید. وقتی با مانعی روبرو می‌شوید، آن را به عنوان یک شکست نبینید. در عوض، به آن به عنوان یک تجربه یادگیری نگاه کنید.
خودتان را پاسخگو بدانید
هنگام تلاش برای ایجاد ویژگی‌های شخصیتی مثبت ، گام‌هایی برای مسئولیت‌پذیر کردن خود بردارید . به عنوان مثال، می‌توانید با یک مربی، متخصص سلامت روان یا شریک مسئولیت‌پذیر همکاری کنید. حتی یک دوست یا یکی از اعضای خانواده نیز می‌تواند از شما حمایت کند.
با پیدا کردن کسی که شما را تشویق و راهنمایی کند، می‌توانید بازخورد بگیرید و زمینه‌های پیشرفت را شناسایی کنید. فقط به یاد داشته باشید که عادت کنید در طول مسیر، پیروزی‌های کوچک را جشن بگیرید. این رویکرد اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند تا برای ادامه دادن انگیزه پیدا کنید .
با استفاده از آزمون‌های شخصیت‌شناسی
تست‌های شخصیت‌شناسی به آشکار کردن علایق، انگیزه‌ها، ترجیحات، رفتارها و واکنش‌های عاطفی کمک می‌کنند. آنها می‌توانند با کمک به شما در تفسیر عینی اعمال و احساساتتان، خودآگاهی ایجاد کنند.
یکی از شناخته‌شده‌ترین آزمون‌های شخصیت‌شناسی در محل کار شاخص تیپ شخصیتی مایرز-بریگز (MBTI) است. MBTI که به عنوان آزمون شخصیت مایرز-بریگز نیز شناخته می‌شود، از یک پرسشنامه خودگزارشی برای شناسایی تیپ شخصیتی شما استفاده می‌کند.
مایرز-بریگز ویژگی‌های روانشناختی را بر اساس چهار مقیاس زیر اندازه‌گیری می‌کند:
- درونگرایی-برونگرایی
- حس-شهود
- تفکر-احساس
- قضاوتی-ادراکی
برخی از نمونه‌های تیپ‌های شخصیتی MBTI شامل موارد زیر است:
- ISTJ: این تیپ شخصیتی معمولاً درونگرا، ساکت و اهل عمل است.
- INFJ: INFJها اغلب حساس، کم‌حرف و آرمان‌گرا هستند.
- ENTP: این تیپ شخصیتی معمولاً خلاق، باهوش و اجتماعی است.
- ESFP: افراد این دسته احتمالاً خودجوش، مبتکر و اهل معاشرت هستند.
علاوه بر MBTI، آزمون‌های شخصیت‌شناسی شناخته‌شده‌ی دیگری نیز وجود دارند، مانند:
- پرسشنامه شخصیتی چندوجهی مینه سوتا (MMPI) :MMPI با استفاده از مجموعه‌ای از سوالات درست/غلط، وضعیت سلامت روان و ویژگی‌های شخصیتی را اندازه‌گیری می‌کند.
- پرسشنامه شخصیت هگزاکو :این آزمون ویژگی‌های شخصیتی فرد را بر اساس شش بُعد بررسی می‌کند.
- پرسشنامه شخصیت کتل 16PF :این ارزیابی، شخصیت و رفتار را بر اساس 16 عامل اصلی اندازه‌گیری می‌کند.
- تیپ شناسی انیاگرام :انیاگرام شخصیت را به نه تیپ تقسیم می‌کند و یکی از آنها را به عنوان تیپ اصلی شما معرفی می‌کند.
