قهوه چیست؟ قهوه، نوشیدنی دم‌کردنی است که از دانههای قهوه بو داده (رُست شده) تهیه شده است. دانههای قهوه را نیز از گیاه آن بدست می‌آورند که بیشتر در آفریقا و آسیا استفاده می‌شد و اولین بار در اتیوپی کِشت شد. البته امروز کشورهای زیادی هستند که در کشت این دانه نقش دارند و ازجمله آن‌ها می‌توان به برزیل به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آن اشاره کرد.
ماجرا از کجا شروع شد؟
اول از همه باید گفت ماده‌ی اصلی و پایه‌‌ای تمام انواع قهوه همان دانههای قهوه‌ایِ خوش‌عطری هستند که همه‌مان می‌شناسیم. حتما شما هم دیده‌اید که برخی از مغازه‌های فروش قهوه‌ی خام، بسته‌های جداگانه‌ای با عنوان قهوه‌ی اسپرسو یا قهوه‌ی تُرک عرضه می‌کنند؛ اما باید گفت که استفاده از چنین عبارت‌هایی کاملا غلط است. چرا که برای تهیه‌ی قهوه‌ی اسپرسو، از دانه‌‌ی قهوه‌ی خاصی استفاده نمی‌شود.
گیاه قهوه
گیاه قهوه درختی با گل‌های سفید است که میوه‌ی حاصل از گل‌های آن به صورت دانه‌هایی شبیه به گیلاس و قرمز رنگ است و به نام گیلاس قهوه شناخته می‌شود. گیلاس قهوه از اجزای مختلفی تشکیل شده است که درونی‌ترین جز آن، همان دانههای قهوه سبز است که می‌شناسیم.
تاریخچه قهوه
قهوه نخستین بار در قرن نهم میلادی توسط چوپانی اهل اتیوپی به نام خالد کشف شد. خالد متوجه شد، بزهای او هنگام خوردن دانههای یکی از درختان پرانرژی می‌شوند و جنب و جوش بیشتری پیدا می‌کنند و شب را بیدار می‌مانند. در آن دوران راهبان صومعه‌ها، دانایان جامعه به حساب می‌آمدند. به همین دلیل خالد برای کشف علت این موضوع دانههای گیاه قهوه را نزد آن‌ها برد. راهبان با مشاهده‌ی خاصیت دانههای قهوه، ایده‌ی خشک کردن و استفاده از این دانه‌ها برای نوشیدنی‌ای مناسب شب‌های عبادت را مطرح کردند و اینگونه قهوه پا به عرصه حیات گذاشت و در دسته نوشیدنی‌ها جای گرفت.
گسترش قهوه
قهوه پس از کشف در اتیوپی توسط مسلمانانی که به سفر حج می‌رفتند به عربستان برده شد و از آنجا توسط بازرگانان دولت عثمانی به عثمانی (ترکیه‌ی امروزی بخشی از امپراطوری عثمانی است) راه پیدا کرد و در آنجا با استقبال بسیاری مواجه شد.
پس از ورود قهوه به ترکیه‌ی امروزی، این نوشیدنی به سرعت در بین مردم رواج پیدا کرد و مکان‌هایی برای سرو این نوشیدنی ایجاد شد. به سبب نزدیکی ترکیه به کشورهای اروپایی، این نوشیدنی پس از ترکیه وارد کشورهای اروپایی مانند ایتالیا شد و از آنجا در کل دنیا گسترش یافت.
قهوه سبز
قهوه سبز مغز میوه‌ی قهوه است. نوشیدنی قهوه (قهوه فرانسه، قهوه اسپرسو)، از فرآوری قهوه سبز تهیه می‌شود. قهوه سبز به دلیل خام بودن و تلخی بیش از حد در حالت عادی برای نوشیدن استفاده نمی‌شود اما به دلیل خواص درمانی بیشماری که دارد به عنوان یک مکمل درمانی همیشه مورد استفاده بوده است.
در حال حاضر یکی از عمده کاربردهای قهوه سبز مکمل‌های لاغری است.
انواع دانه قهوه چیست ؟
تا اینجا دانستیم که قهوه چیست و بیشتر در چه کشورهایی تولید می‌شود. اما زمانی که برای خرید قهوه به فروشگاه‌ها مراجعه می‌کنید، با دو نوع عمده دانه قهوه یعنی قهوه عربیکا و قهوه روبوستا روبه‌رو می‌شوید. در ادامه به بررسی این دو نوع دانه قهوه می‌پردازیم.
قهوه عربیکا چیست ؟
قهوه عربیکا معمول‌ترین دانه قهوه است و بسیاری از افراد، قهوه عربیکا را به دلیل عطر و طعم آن می‌پسندند. دانه قهوه عربیکا قبل از رُست شدن، بویی مانند بلوبری دارد و بعد از رُست شدن، بویی شیرین و میوه‌ای خواهد داشت.
نکته جالب توجه راجع به قهوه عربیکا، کافئین کمتر آن نسبت به روبوستا است. بنابراین اگر قهوه را برای کافئین آن تهیه می‌کنید باید این نکته را در نظر بگیرید که با وجود محبوبیت قهوه عربیکا، کافئین آن نسبت به روبوستا کمتر است.
قهوه روبوستا چیست ؟
برخلاف محبوبیت قهوه عربیکا، قهوه روبوستا، کافئین بیشتر و طعم قوی‌تری دارد. به دلیل همین طعم تلخ، از آن در قهوه‌های فوری و اسپرسو استفاده می‌شود. بنابراین اگر قهوه را برای رفع خواب‌آلودگی مصرف می‌کنید، استفاده از قهوه روبوستا انتخاب بهتری است چراکه کافئین بالاتری هم دارد.
فواید و مضرات قهوه چیست ؟
تا اینجا می‌دانید که قهوه چیست اما، این نوشیدنی گرم و آرام‌بخش، نکات مثبت و منفی دارد که در ادامه، به هریک از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
فواید قهوه چیست ؟
- نقش قهوه در دیابت: قهوه در مبارزه با دیابت نوع ۲ نقش دارد. مطالعاتی در سال ۲۰۱۷ نشان داند که نوشیدن قهوه سبب کاهش سندرم متابولیک (ترکیبی از دیابت، فشار خون بالا و چاقی) می‌شود.
- چربی‌سوزی: کافئین موجود در قهوه سبب شکسته شدن مولکول‌های چربی بدن و چربی‌سوزی و تامین سوخت سلول‌ها به هنگام فعالیت‌های ورزشی می‌شود.
- مبارزه با پارکینسون: مطالعات نشان داده‌اند که کافئین موجود در قهوه اثرات مثبتی برای محافظت در برابر بیماری پارکینسون دارد و نوشیدن چهار فنجان قهوه در روز، خطر ابتلا را تا ۵ برابر کاهش می‌دهد.
- پیشگیری از سرطان: قهوه سرشار از آنتی‌اکسیدان است و از این‌رو، در واکنش با رادیکال‌های آزاد، نقش مهمی در پیشگیری از سرطان ایفا می‌کند.
- کاهش وزن: قهوه حاوی پتاسیم و منیزیم است که به استفاده بدن از انسولین کمک می‌کند.
مضرات قهوه چیست ؟
- قهوه نامرغوب: قهوه نامرغوب معمولا شامل ناخالصی است و این ناخالصی‌ها برای سلامتی بدن مضر هستند. بدحالی و سردرد تنها بخشی از مشکلاتی است که استفاده از قهوه نامرغوب ایجاد می‌کند.
- مصرف در دوره بارداری: برخی مطالعه نشان داده‌اند که کافئین موجود در قهوه برای جنین مناسب نیست.
- افزایش تپش قلب: نوشیدن بیش از اندازه قهوه، تپش قلب را افزایش می‌دهد و همین امر، مشکلاتی برای افراد به‌ویژه آن‌هایی که مشکلات قلبی دارند بوجود می‌آورد.
سخن آخر
درست است که عده‌ای عصرهای هر روز خود را درون کافه‌ها می‌گذرانند و از این که کافه‌های معروف را می‌شناسند به خود می‌بالند؛ اما همه قبول داریم که کافه رفتن با تمام لذتی که دارد، تفریح گرانی است. اگر شما هم انسان قهوه‌دوستی هستید، به این گرانی واقفید و به طور حتم، ماهانه بخش زیادی از حقوق‌تان را در کافه‌ها صَرف نوشیدنی محبوب‌تان می‌کنید.
مقالات مرتبط:
انسان در فال قهوه | تعبیر فال قهوه زن، عروس، بچه، سرباز، شیطان
