تعریفتان از شغل چیست؟
شما برای رسیدن به رویاهایتان شغل را در چه حد دخیل می‌دانید؟ اصلا رویای شما چیست؟ یک خانه لوکس و ماشین گرانقیمت یا نه یک خانواده گرم و صمیمی و زندگی متوسط؟ اگر به دنبال پول فراوان و اصولاً شغل را با پول تعریف میکنید، بهتر است توصیه کنیم که به سراغ شغل آزاد بروید. البته فراموش نکنید حتما باید روحیه تلاش و خستگی ناپذیری را هم در کنار آرزوهایتان همراه کنید. آرزو و رویا کافی نیست باید بتوانید برای رسیدن به آنها حرکت کنید، آرزو فقط محرک است نه هیچ چیز بیشتری. در یک شغل آزاد شما باید آمادگی خطر و هر اتفاق شغلی دیگری را داشته باشید، شما باید حتما به روز شوید، باید با چالشها رو به رو شوید، در عوض شما درآمد بهتری دارید، در عوض شما آزادتر و رهایی بیشتری نسبت به شغل کارمندی دارید.
کارمند کیست؟
کارمند شخصی است که برای انجام وظیفه‌ای، به استخدام کارفرما درمی‌آید و متعهد به انجام کار می‌شود. بدون شک همه افراد با مفهوم کارمندی آشنایی دارند. کارمندها یا در استخدام دولت هستند یا شرکت‌های خصوصی. معمولا به صورت قراردادی و یا استخدام رسمی مشغول به کار می‌شوند. رده سازمانی دارند و در هر سمت وظایفشان تعریف شده است. میزان حقوقشان نیز با رده سازمانیشان تعیین می‌شود که ماهانه در تاریخ مشخص به حسابشان واریز خواهد شد.
کارمند برخلاف کارگر، انجام وظایف جسمی و فیزیکی را بر عهده ندارد. یعنی کارمند هیچ نوع کار یدی را انجام نمی‌دهد و فقط برای انجام کارهای فکری و ذهنی به استخدام کارفرما درمی‌آید. درواقع، کارمند کسی است که بر اساس قدرت و مهارت ذهنی خود، از کارفرما حقوق دریافت می‌کند. کارمندان معمولاً پشت میز و رایانه می‌نشینند و یا با ماشین‌حساب و کاغذ سروکار دارند.
<<در واقع یک کارمند در ازای گرفتن حقوق از کارفرما، مهارت، دانش و تجربه ی خود را هزینه می کند.>>
کارمند در واقع شخصی است که برای کار تعیین شده، دستمزد ساعتی یا حقوق سالانه دریافت می کند. در واقع کارمندان، برای کار خاص یا تأمین نیروی کار در خدمت شخص دیگری (کارفرما) استخدام می شوند. به عبارتی، وقتی فردی رابطه کاری طولانی مدت خود را با مشاغل آغاز می کند، آن شخص معمولاً کارمند محسوب می شود.
اغلب وظایف یک کارمند مطابق فرآیندهای کاری مجموعه تعیین می‌گردد و وظایفشان به‌قدری متنوع است که نمی‌توان فهرست آنها را در یک واحد خاص عنوان کرد. کارمند بودن به سرمایه و تجربه زیاد نیازی ندارد و افراد کم‌تجربه با داشتن مهارت‌های ابتدایی نیز می‌توانند استخدام شرکت‌های مختلف شوند. در ادامه می‌توانند از آموزش‌های تکمیلی در سمت پیشبرد اهداف سازمانی و ارتقاء سطح مهارت خود استفاده کرده و مشغول به‌کار شوند.
مزایای کار کارمندی
- حقوق ماهانه به میزان مشخص (امنیت شغلی دارد).
- دارای بیمه و حقوق بازنشستگی است.
- ساعات کاری مشخص است.
- امکان اضافه‌کاری وجود دارد.
- احتمالاً از مزایای مختلفی می‌توان استفاده کرد.
- قابل‌برنامه‌ریزی است. (می‌توانید بر اساس مرخصی‌ها و زمان‌های آزادتان، برای خودتان برنامه‌ریزی کنید؛ مثلاً می‌توانید زمانی را برای مسافرت رفتن در نظر بگیرید؛ کارهای عقب افتادۀ زندگی‌تان را انجام دهید و… .)
معایب کار کارمندی
- درآمد فرد تقریباً بسیار محدود است.
- روند افزایش حقوق کند است.
- امکان ثروتمند شدن از طریق کار کارمندی تقریباً غیرممکن است.
- عدم وجود آزادی – متعهد به انجام کاری مشخص و اغلب تکراری.
مطلب مرتبط : موفقیت در کار
شغل آزاد چیست؟
شغل آزاد شغلی است که فرد با استفاده از سرمایه یا توانایی خود، محصولات و خدمات مختلفی را به سایرین عرضه می‌کند و درآمد او از این طریق تامین می‌شود. افراد شاغل در شغل آزاد، معمولا به‌صورت مستقل کار کرده و هیچ کارفرمایی ندارند. البته این افراد در مراحل بعدی و در زمان توسعه کسب‌وکار خود، ممکن است به‌عنوان کارفرما چند نیروی کار را استخدام کنند. آزادکاران افرادی هستند که از محیط خانه و از طریق تلفن و اینترنت، کارها و پروژه‌های کارفرماهای مختلف را بر عهده می‌گیرند و به‌صورت خوداشتغالی انجام می‌دهند. معمولا شغل آزاد نسبت به شغل دولتی یا کارمندی، درآمد بسیار بهتری دارد. هرچند باید اشاره کنیم که امروزه و با وجود وضعیت اقتصادی غیر قابل پیش‌بینی، ریسک کارهای آزاد نیز بسیار بیشتر است.
معایب و مزایای شغل آزاد
حال که می‌دانید شغل آزاد چیست و با انواع مشاغل آزاد آشنا شدید، مزایا و معایب مشاغل آزاد را نیز بیان می‌کنیم. شغل آزاد هم مانند هر مورد دیگری دارای مزایا و معایب خاص خود است و نمی‌توان آن را از این قاعده مستثنی دانست.
شغل آزاد مزایای بسیار خوبی نیز دارد که در ادامه تنها بخشی از آنها را خواهیم دید:
1- داشتن درآمد بالا:
با وجود امنیت شغلی نسبتا خوب و درآمد ثابت ماهانه، احتمالا در زندگی کارمندی به‌هیچ عنوان نمی‌توانید با پیشرفت مالی فوق‌العاده خوب مواجه شوید و رسیدن به سود کلان، تنها در انواع شغل های آزاد رخ خواهد داد. بنابراین اگر ترجیح شما یک شغل با درآمد بالا و عالی و البته پیشرفت قابل توجه است، بی‌شک شغل آزاد برای شما مناسب‌تر خواهد بود؛
2- محبوس نشدن در یک زندگی روتین و راکد:
با وجود آرامش نسبی موجود در زندگی کارمندی، افراد پس از گذشت چند سال از روتین‌شدن زندگی احساس خستگی خواهند داشت. بنابراین اگر روحیه پر انرژی و نیاز به تغییر دارید، بهتر است یک شغل آزاد انتخاب کرده و با توجه به روحیات خود، زندگی‌تان را در مسیر متناسب با شخصیت فردی‌تان قرار دهید؛
3- نداشتن کارفرما:
مشهورترین عبارت مرتبط به شغل آزاد، به همین موضوع اشاره می‌کند: «نداشتن رئیس و آقا بالاسر». اگر شما هم نمی‌توانید تحت فرمان فرد دیگری فعالیت کرده و روحیات رهبری دارید، یک شغل آزاد برای شما بسیار مناسب‌تر خواهد بود؛
4- امکان مدیریت محل کار بر طبق روحیات شخصی:
سازمان‌ها و مجموعه‌ها، بر طبق نظرات رئیس یا هیئت مدیره آن مجموعه اداره خواهند شد و افراد زیادی هستند که بر خلاف میل‌شان، مجبور به پذیرفتن شرایط کاری خود می‌شوند. در شغل آزاد این امکان را دارید که تمام محل کار خود را با توجه به روحیات و نیازهای‌تان مدیریت کنید و از داشتن یک مکان شخصی و راحت، لذت ببرید؛
5- نداشتن چالش‌های معمول محیط کار کارمندی:
یکی از چالش‌های دائم انواع کارمندان، دست‌وپنجه نرم‌کردن با افراد غیر حرفه‌ای است. داشتن یک همکار بد و تعامل با او حداقل ۸ ساعت در روز، کار بسیار سختی بوده و میتواند زندگی کاری و یا حتی خانوادگی افراد را به‌صورت کلی تحت تاثیر قرار دهد. در شغل آزاد معمولا انتخاب همکار کاملا به خود شما وابسته است و می‌توانید با افرادی همکاری کنید که بیشترین سازگاری را با یکدیگر دارید؛
6- عدم نیاز به تحصیلات بالا:
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای اشتغال در انواع سازمان‌ها، داشتن تحصیلات بالا و تکمیلی است. بنابراین اگر ترجیح می‌دهید که مهم‌ترین بخش زندگی خود را صرف کار و کسب درآمد کنید، می‌توانید پس از پایان تحصیلات مدرسه، وارد بازار کار شده و با توجه به توانایی‌های خود، یک حرفه مناسب را فرا بگیرید.
شاید مهم‌ترین عیب یک شغل آزاد، ماهیت چالشی آن باشد. اگر شما در هر کدام از شاخه‌های مشاغل آزاد فعالیت کنید، روزانه با انواع چالش‌های مختلف روبه‌رو خواهید شد. گران‌شدن مواد اولیه، وضعیت متزلزل بازار، وجود رقبای قوی‌تر، پیشرفت بسیار سریع تکنولوژی و انواع مشکلات دیگر، تنها بخشی از چالش‌های ایجاد شده در یک شغل آزاد است.
اگر بخواهیم بخشی از معایب شغل آزاد را بیان کنیم، این موارد احتمالا مهم‌ترین آنها خواهند بود:
1- نیاز به سرمایه اولیه برای شروع کار:
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای مورد نیاز برای شروع یک کار آزاد، سرمایه است. هرچند امروزه با سرمایه بسیار محدود نیز می‌توان یک شغل آزاد را آغاز کرد، اما بی‌شک نداشتن هیچ‌گونه سرمایه اولیه، مانع بزرگی بر سر راه متقاضیان شغل آزاد خواهد بود؛
2- وضعیت اقتصادی متزلزل:
با توجه به وضعیت اقتصادی بسیار متزلزل کشور، نمی‌توان هیچ‌گونه برنامه‌ریزی دقیقی داشت و احتمال ورشکستگی در این حوزه بسیار زیاد است. بنابراین اگر قصد ورود به این نوع حرفه‌ها را دارید، بهتر است این مورد را به‌دقت بررسی کرده و با اطلاع کامل در این راه قدم بگذارید؛
3- نیاز به یک حرفه و توانایی خاص:
هرچند در بسیاری از شغل‌های آزاد به نظر می‌رسد که فرد به هیچ مهارت خاصی نیاز ندارد؛ اما نداشتن حرفه و توانایی منحصربه‌فرد، بی‌شک یک مانع بزرگ خواهد بود. حتی اگر قصد دارید یک مغازه کوچک را تاسیس کنید، به انواع مهارت‌های فروش و تعامل با مشتری نیاز خواهید داشت. بنابراین برای آغاز یک شغل آزاد، ابتدا باید توانایی‌های خود را شناخته و سپس در راستای افزایش آن مهارت‌ها و یادگیری یک فن متناسب با آن، تلاش کنید؛
4- داشتن روحیه قوی:
شغل آزاد یک حوزه بسیار متغیر و پر چالش است، اگر جز افرادی هستید که در مواقع سخت با استرس و اضطراب بیش از حد، قابلیت‌ها و توانایی‌های شما کاهش می‌یابد، بهتر است به دنبال یک کار امن‌تر باشید. در یک شغل آزاد باید بتوانید با روحیه قوی، لحظات سخت و اضطراری را مدیریت کنید؛
5- قدرت ریسک‌پذیری:
فعالیت و البته موفقیت در بازار، به ریسک‌پذیری بالا نیاز دارد. بنابراین اگر روحیه محتاطی دارید، احتمالا نمی‌توانید به موفقیت بالا دست پیدا کنید. بنابراین این مورد را نیز پیش از شروع کار خود در نظر بگیرید؛
6- قدرت تعامل با سایرین:
در اغلب مشاغل آزاد (در واقع در تمام آنها) شما باید قدرت تعامل بسیار خوب و بالایی داشته باشید تا بتوانید مشتریان مختلف را به خود جلب کرده و بر اساس رضایت مشتریان فعلی، مشتریان جدید کسب کنید. این مورد در کارهایی مثل فروشندگی و یا فریلنسری اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت، بنابراین اگر از تعامل زیاد با مردم، لذت چندانی نمی‌برید، احتمالا داشتن یک شغل آزاد برای شما سخت‌تر خواهد بود؛
7- نداشتن امنیت شغلی و مزایای دولتی:
بی‌شک تمام سازمان‌ها دولتی و یا خصوصی، مزایای خوبی به کارمندان خود ارائه می‌دهند. مواردی هم‌چون خدمات بیمه درمانی کامل، تسهیلات مختلف، دوره بازنشستگی مطمئن و البته داشتن درآمد ثابت ماهانه، همه جزو موارد مهمی است که در شغل آزاد وجود ندارد؛
8- نداشتن ساعت کاری مشخص:
ممکن است افراد در نگاه اول تصور کنند با نداشتن کارفرما و عدم نیاز به ثبت ساعات ورود و خروج، ساعت کاری بسیار کمی خواهند داشت. در واقع باید به شما بگوییم یک شغل آزاد به ساعات کاری بسیار طولانی‌تری نیاز دارد و مواردی هم‌چون تعطیلات سالانه، مرخصی‌های مختلف، آخر هفته‌های راحت، همه جزو مواردی است که باید به نداشتن آنها عادت کنید. ممکن است در سال‌های اول شروع کار آزاد، روزانه تا بیش از ۱۲ ساعت به حضور در محل کار و فعالیت نیاز داشته باشید. بنابراین انتخاب شغل آزاد به معنای ساعات کاری طولانی‌تر و نداشتن مرخصی‌های بی‌دغدغه خواهد بود.
مطلب مرتبط: مشاور کسب وکار کیست بهترین روش های درآمد آنلاین
کارمندی یا شغل آزاد؟ کدام‌یک انتخاب شماست؟
هرگز هیچ شخصی نمیتواند به‌طورقطعی ادعا کند که کدام دسته از مشاغل کارمندی یا شغل آزاد بهتر است. زیرا هر کدام دارای معایب و مزایایی هستند که جلوه دادن هر مزیت و عیب در آن دسته را باید طبق روحیه شخص مورد بررسی قرار داد. افرادی که به دنبال ریسک و خطر هستند، به معمولی بودن و روزمرگی عادت ندارند و برای داشتن آرزوهای بزرگ‌تر هر روز تفکر کرده و برنامه‌ریزی مشخصی دارند. این دسته از افراد نمیتوانند شغل دولتی را برگزینند و به‌همین دلیل شغل آزاد را متناسب با روحیه خودشان درپیش می‌گیرند.
اما عدهای دیگری هم هستند که اهل ریسک نیستند و انضباط و عادی بودن را ترجیح می‌دهند. این افراد همیشه سعی دارند که درگیر یک زندگی پرهیاهو، بی‌نظمی و ارتعاش نشوند و اولویت اولشان آرامش فکری است که همیشه در جست‌وجوی شغل دولتی هستند. اگر به‌دنبال شغلی با پول فراوان هستید، انتخاب یکی از انواع شغل‌های آزاد میتواند گزینه‌ای منطقی‌تر به حساب بیاید. البته فراموش نکنید که حتما باید روحیه تلاش و خستگی‌ناپذیر را همراه با خلاقیت و ایده‌های کاملاً نو در کنار آن همراه نمایید. اما در عوض مشاغل دولتی مناسب برای آن دسته از افرادی است که ترجیح می‌دهند در برابر زمان کاری معینی که کار انجام می‌دهند، حقوق ثابت ماهیانه دریافت نمایند.
بنابراین اگر اهل چالش نیستید و رؤیایتان یک زندگی بی‌دغدغه و آرام است، حتما سعی داشته باشید که یک کار دولتی را برگزینید. در کل می‌توان گفت اگر از آن دسته اشخاصی هستید که اهل ریسک و چالشید و زندگی کردن در لحظه را ترجیح می‌دهید، شغل آزاد پیشنهاد بهتری برای شما به‌شمار می‌آید. ولی اگر از آن دسته اشخاصی هستید که دوست دارید امنیت خاطر و تقریباً زندگی عادی داشته باشید، کارمند بودن برای شما یک مزیت محسوب می‌گردد.
مقالات مرتبط: