مدیتیشن یا مراقبه چیست ؟
مدیتیشن یک سری تمرینات ذهنی آرامش بخش است که افراد برای رها کردن استرس‌ها، اضطراب و تنش انجام می‌دهند. این روش با تکنیک‌های ذهنی و فیزیکی تلاش می‌کند تا روی تنفس آگاهانه متمرکز شود و شما را به آرامش برساند.
خرد همچون بذري در درون توست . تو بايد آن بذر را بكاري، كودش دهي،پرورشش دهي، آبياري اش كني،مراقبتش كني و اين همان مراقبه است.بذر آرام آرام رشد خواهد كرد.
دو شیوه از انجام مراقبه که معمولا مورد توجه تحقیقات علمی قرار می‌گیرد؛ یکی توجه متمرکز یا مدیتیشن تمرکزی و دیگری مراقبه‌ی نظارت باز است.
مراقبه‌ی نظارت باز، شما بر تمام چیزهایی تمرکز می‌کنید که اطراف شما اتفاق می‌افتد. در واقع بدون اینکه به چیزی واکنش نشان بدهید، فقط ملاحظه و نظارت می‌کنید.
مراقبه و فواید آن
مراقبه به معنای تمرکز ذهن در بدن است؛ به طوری که با استفاده از این روش، تمرکز فرد به درون وی کشیده می‌شود و اجزای بدن خود را در حالت آرامش قرار می‌دهد. این روش به عنوان یک شیوه بسیار عالی برای تقویت قوای تمرکز و تجسم و همچنین درمان بیماری‌های مختلف شناخته شده است. مزایای فوق‌العاده این روش باعث شده تا محبوبیت زیادی در سرتاسر جهان پیدا کند.
برخی از مهمترین مزایای مدیتیشن عبارتند از:
- درمان بیماری‌هایی همچون آسم، سندروم روده تحریک پذیر، آرتریت روماتوئید و…
- کاهش فشار خون
- کاهش استرس
- کنترل تنفس و افزایش انرژی بدن
- کاهش قابل توجه درد، استرس و اضطراب
- افزایش عملکرد ذهنی برای انجام کارهای مختلف
- کاهش خستگی ناشی از فعالیت سنگین روزمره
- افزایش تمرکز، تصمیم گیری بهتر و بهبود حافظه
- تقویت قوه‌ی تجسم ذهنی
- افزایش شادابی و احساس خوب در زندگی
- کند شدن رون پیری
انواع مدیتیشن
1- مراقبه ذهن آگاهی
این نوع از آموزه‌های بودائی نشاَت می‌گیرد و محبوب‌ترین روش مراقبه در غرب است. در مراقبه ذهن آگاهی، هنگامی‌که افکار از ذهن شما عبور می‌کنند، به آنها توجه می‌کنید. شما افکار را قضاوت نمی‌کنید و با آنها درگیر نمی‌شوید و به‌سادگی هر الگویی را مشاهده و یادداشت می‌کنید.
این عمل ترکیبی از تمرکز و آگاهی است. هنگامی‌که احساسات، افکار یا احساسات بدنی را مشاهده می‌کنید، تمرکز روی یک شیء یا ذهن خود مفید خواهد بود.
این تمرین برای افرادی که معلمی ندارند که آنها را راهنمایی کند خوب است، زیرا به‌راحتی و به‌تنهایی قابل انجام است.
2- مراقبه معنوی
مدیتیشن معنوی در ادیان شرقی مانند هندوئیسم و دائوئیسم و مسیحیان استفاده می‌شود. از این نظر که به سکوت اطراف خود تأمل می‌کنید و به دنبال ارتباط عمیق‌تری با خدا یا جهان خود هستید، این نوع مدیتیشن شبیه نماز است.
این تمرین را می‌توان در خانه یا عبادتگاه انجام داد. این عمل برای کسانی مفید است که در سکوت زندگی می‌کنند و به دنبال رشد معنوی هستند.
3- مراقبه متمرکز
این تمرین شامل استفاده از هر یک از حواس پنج‌گانه است. به‌عنوان‌مثال، شما می‌توانید روی چیزی درونی مثل نفس خود تمرکز کنید، یا می‌توانید تأثیرات بیرونی را برای کمک به تمرکز توجه خود ایجاد کنید. سعی کنید شمارش دانه مالا، گوش دادن به گونگ و یا خیره شدن به یک شعله شمع را داشته باشید.
این عمل ممکن است ازنظر تئوری ساده باشد، اما مبتدیان بیش از چند دقیقه نمی‌تواند تمرکز داشته باشند. اگر ذهن شما سرگردان است، بازگشت به تمرین و تمرکز مجدد مهم است.
همان‌طور که از نامش پیداست، این روش برای هرکسی که نیاز به تمرکز بیشتری در زندگی خود دارد ایده آل است.
4- مراقبه حرکتی
اگرچه بیشتر افراد با شنیدن مراقبه حرکتی به فکر یوگا می‌افتند، اما این تمرین ممکن است شامل قدم زدن در جنگل، باغبانی و سایر کارهای با حرکت آرام باشد. یک نوع فعال مراقبه است که در آن حرکت شما را راهنمایی می‌کند.
مراقبه حرکتی برای افرادی که آرامش را در عمل می‌یابند و ترجیح می‌دهند ذهن خود را سرگردان کنند خوب است.
5- مانترا
مانترا در بسیاری از آموزه‌ها ازجمله سنت‌های هندو و بودائی برجسته است. در این نوع مراقبه از صدای تکراری برای پاک‌سازی ذهن استفاده می‌شود که می‌تواند یک کلمه، عبارت یا صدا باشد، مانند “Om”.
فرقی نمی‌کند که مانترای شما با صدای بلند صحبت شود یا بی‌صدا. پس از مدتی خواندن مانترا، هوشیارتر و هماهنگ با محیط خود خواهید بود. این به شما امکان می‌دهد سطح آگاهی عمیق‌تری را تجربه کنید.
بعضی از افراد از مانترا لذت می‌برند زیرا تمرکز روی کلمه راحت‌تر از نفس کشیدن است. همچنین یک روش خوب برای افرادی است که سکوت را دوست ندارند و از تکرار لذت می‌برند.
6- مراقبه ماورایی
نوع ماورایی یک نوع محبوب مدیتیشن است. این رویه موضوع مطالعات بی‌شماری در جامعه علمی بوده است.
با استفاده از یک مانترا یا مجموعه‌ای از کلمات که مختص هر پزشک است، بیشتر از مدیتیشن مانترا قابل تنظیم است. این عمل برای کسانی است که ساختار را دوست دارند و در حفظ یک روش مراقبه جدی هستند.
7- مدیتیشن تدریجی
آرامش تدریجی که به‌عنوان مدیتیشن اسکن بدن نیز شناخته می‌شود، عملی با هدف کاهش تنش در بدن و ارتقا آرامش است. اغلب اوقات، این شکل از مدیتیشن شامل سفت شدن و شل شدن یک گروه عضلانی در یک‌زمان و در سراسر بدن است.
در بعضی موارد، همچنین ممکن است شما را تشویق کند که موجی ملایم در بدن شما جریان یابد تا به شما کمک کند تا هرگونه تنش را آزاد کنید. این فرم اغلب برای تسکین استرس و آرام شدن قبل از خواب استفاده می‌شود.
8- مراقبه مهربانی
این نوع تمرین برای تقویت احساس شفقت، مهربانی و پذیرش نسبت به خود و دیگران استفاده می‌شود.
این به‌طورمعمول شامل باز کردن ذهن برای دریافت عشق از دیگران و سپس ارسال یک سری آرزوهای خوب برای عزیزان، دوستان، آشنایان و همه موجودات زنده است.
ازآنجاکه این نوع تمرین مدیتیشن برای ارتقا عطوفت و مهربانی در نظر گرفته‌شده است، ممکن است برای کسانی که احساس خشم یا کینه دارند، ایده آل باشد.
9- مراقبه تجسم
مدیتیشن تجسم، نوعی فن متمرکز بر افزایش احساس آرامش با تجسم صحنه‌ها یا تصاویر مثبت است. با استفاده از این تمرین، مهم است که صحنه را به‌وضوح تصور کنید و از هر پنج حس استفاده کنید تا جزئیات بیشتر را اضافه کنید.
شکل دیگر این مراقبه شامل تصور موفقیت در اهداف خاص است که هدف آن افزایش تمرکز و انگیزه است.
بسیاری از افراد از مدیتیشن تجسم برای تقویت روحیه خود، کاهش سطح استرس و ایجاد آرامش درونی استفاده می‌کنند.
همه سبک‌های مراقبه برای همه مناسب نیستند. این شیوه‌ها به مهارت‌ها و ذهنیت‌های مختلفی نیاز دارند.
روش‌هایی برای انجام مراقبه در محیط کار
- زودتر از خانه خارج شوید و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زمان برای مراقبه در ماشین در نظر بگیرید.
- یک مکان آرام و ساکت پیدا کنید. این مکان می‌تواند یکی از اتاق‌های خالی شرکت یا بیرون از محل کار باشد. به این ترتیب، می‌توانید زمان استراحت خود را به زمانی برای مراقبه تبدیل کنید.
- به فایل‌های صوتیِ مراقبه گوش دهید.
- اگر سر کار نمی‌توانید میز خود را ترک کنید، همان‌طور که سر جای خود نشسته‌اید، روی یک شیء که مقابل‌تان قرار دارد، تمرکز کنید و چند نفس عمیق بکشید.
تفاوت یوگا و مدیتیشن
مدیتیشن و یوگا یکی نیستند. یوگا نوعی ورزش است که از تمرینات بدنی خاص برای رسیدن به مزایای سلامت جسمی و روانی استفاده می‌کند، در حالی که مدیتیشن ورزش نیست. بلکه یک تمرین ذهنی است که برای ایجاد تمرکز و آرامش ذهنی بیشتر انجام می‌شود.
