استرس و اضطراب جزو احساسات رایجی است که شاید در طول زندگی بارها تجربه کنیم. اما هنگامی که استرس شدید، قوی و از کنترل خارج شود، می‌تواند مشکلاتی را در سلامت روحی و جسمی ما ایجاد کند. به همین دلیل یافتن راه‌های کاهش استرس و اضطراب برای بازگرداندن آرامش روحی و سلامت جسمی لازم است.
فراموش نکنید، درست است که احتمالا در زمانی که افکارتان بهم ریخته حوصله مدیتیشن کردن را ندارید. اما مدیتیشن یکی از راه‌های اصلی تسکین استرس است. ممکن است گاهی دچار استرس‌هایی در روابط خود شوید و به دلیل مشکلاتی که در لحظه برای شما ایجاد شده، حس کنید نمی‌‌توانید به سراغ تمرین تنفس بروید. ولی تمرین تنفس یکی از روش‌های بسیار موثر برای کاهش استرس و اضطراب است.
مهارت ها و راه های مقابله و حتی غلبه بر استرس را به شما نشان خواهیم داد تا اگر دنیا هم بر سر شما خراب شده باشد، آرامش خود را حفظ کنید و به ادامه مطلب از مجله قهرمان توجه کنید.
علل شایع استرس و اضطراب
عوامل استرس زا عبارتند از:
- نقل مکان کردن
- شروع یک مقطع تحصیلی یا کار جدید
- ابتلا به یک بیماری یا جراحت
- بیماری یا جراحت یک دوست یا عضو خانواده
- مرگ یک عضو خانواده یا دوست
- ازدواج
- تولد نوزاد جدید
علائم و نشانه های استرس و اضطراب
استرس و اضطراب می تواند علائم جسمی و روحی تولید کند. افراد ممکن است استرس و اضطراب متفاوتی را تجربه کنند. اما علائم شایع آن عبارتند از:
- دل درد
- تیک عصبی
- تنفس سریع
- ضربان قلب سریع
- تعریق زیاد
- لرزش
- تکرر ادرار
- تغییرات اشتها
- انتظار عذاب و عقوبت
- ترس یا عصبانیت
- مشکلات تمرکز
- خشم غیر منطقی
- بی قراری
راهکارهای کاهش استرس:
1. طرز فکر خود را تغییر دهید
به نظر من مهم‌ترین نکته راجع به استرس این است که در بسیاری از موارد، استرس مشکل را نشان نمی‌دهد بلکه در واکنش شما، استرس را نشان می‌دهد و نحوه درک شماست که موجب این واکنش می‌شود. اگر در کار خود با وظیفه دشواری روبرو شدید با تغییر عقیده آن را به فال نیک بگیرید که از این طریق مهارت‌های شما تقویت می‌شود. می‌توان یک زندگی پر از استرس و ناراحتی را به یک زندگی پر تکاپو و مهیج تبدیل کرد.
2. به چیزهای دیگری فکر کنید
وقتی نوک لوله تفنگ روی پیشانی شما قرار می‌گیرد، بلافاصله به چیز دیگری فکر کنید. شما باید ذهنتان را منحرف کنید یا به عبارتی فکری که شما را دچار استرس می‌کند از خود دور کنید و به هر چیزی ک در این زمینه مفید است فکر کنید.
3. مصرف غذای سالم به کاهش استرس کمک می کند
خوردن کافیین بیش از اندازه امکان ایجاد استرس را در افراد افزایش می دهد. به جای مصرف چای سعی کنید از چای سبز و دم نوش هایی مانند گل گاو زبان استفاده کنید. این دم نوش آرامش زیادی برای فرد به همراه می آورد. در صورتی که بی علت استرس دارید علت آن را در کمبود ویتامین بدن خود جستجو نمایید. تحقیقات نشان داده است افرادی که مصرف روزانه امگا 3 دارند استرس کمتری نسبت به دیگر افراد دارند. مشاور و پزشک می تواند در پیدا کردن دلیل این بیماری برای شما کمک خوبی باشد. مشاوران مراکز سایبر در این زمینه تخصص کافی دارند و دلایل ایجاد استرس در شما را به راحتی کشف خواهند نمود.
4. مثبت فکر کنید
وقتی برای انجام کاری به خود مطمئن نیستید (مثلاً برای ارائه مطلب یا ملاقات با رییس خود) بهترین کار این است که به یک کار موفق یا یکی از موفقیت‌های گذشته فکر کنید و در این حال، دایماً موفقیت قبلی خود را به یاد آورید. دلیلی وجود ندارد که موفق نشوید.
5. ذهنتان را آرام کنید
یک استراحت مختصر برای ذهن شما، روشی بسیار موفق در کاهش یا کنترل استرس می‌باشد. تصور کنید روی شن داغ ساحل باهاما دراز کشیده‌اید. باد خنکی از سمت اقیانوس به سوی شما می‌وزد و موج ساحلی در کنار شما غلت می‌خورد. اگر بدانید با این تصور چه آرامشی پیدا می‌کنید؟
6. جملات آرامش بخش را بخوانید
استرس، هر لحظه می‌تواند حمله کند. فقط، به حمام و قبل از رفتن به سرکار، به فروشگاه مواد غذایی لوکس هنگام ظهر، به اتومبیل هنگام رفتن به خانه و به محیط کار محدود نمی‌شود. هنگامی که افکار ناخوشایند باعث انقباض عضلات گردن شما می‌شوند و بدن شما کشیدگی پیدا می‌کند، برای حل این معضل جملات زیر را از حفظ بخوانید:
- در این لحظه، کاری نیست که مجبور باشیم انجام دهم.
- در این لحظه، جای نیست که مجبور باشم آنجا بروم.
- در این لحظه، مشکلی نیست که مجبور باشم آن را حل کنم.
- در این لحظه، فقط و فقط باید استراحت کنم.
لزوماً آگانه به این سخنان فکر کنید. زیرا در این صورت ذهنیت شما ناخودآگاه تغییر حالت می‌دهد و به شما آرامش می‌بخشد. اگر این جملات را از حفظ بخوانید، دیگر به آنچه آزارتان می‌دهد، فکر نمی‌کنید.
7. معلومات خود را بیان کنید
باید فهرستی از معلومات خود آماده داشته باشید تا وقتی که دچار استرس شدید بتوانید آن‌ها را تکرار کنید. لزومی ندارد پیچیده باشند. فقط مثل سرود برای خود بیان کنید: من می‌توانم با این مشکل کنار بیایم. از همه افراد این جمع، بیشتر از این موضوع سر در می‌آورم. با انجام این‌کار، واکنش بدن شما نسبت به استرس، نفس زدن و سرد شدن دست‌ها، از بین می‌رود و نیروی عقلانی شما، بخشی از وجود شما که واقعاً از عهده استرس بر می‌آید، واکنش معقولی به آن نشان می‌دهد. در نتیجه شما خونسردی خود را به دست می‌آورید.
8. برای رفع استرس تا 10 بشمارید
پس از بروز استرس بلافاصله نسبت به آن واکنش نشان ندهید و با این کار به مهار آن کمک کنید. قبل از انجام امور روزمره خود، کمی حوصله به خرج بدهید. به چند لحظه تامل و آرامش عادت کنید تا بتوانید استرس را تحمل کنید.
برای مثال وقتی تلفن زنگ می‌زند، نفس عمیق بکشید. سپس وقتی که نفس خود را بیرون می‌دهید تصور کنید مثل یک عروسک پارچه‌ای، سست و آزاد هستید. یکی از نتایج چنین تاملی احساس حفظ تسلط است. معمولاً اگر بر رفتار خود مسلط باشیم، کمتر دچار استرس می‌شویم. به خود عادت بدهید که قبل از پاسخگویی به تلفن، چند لحظه صبر کنید و سریعاً آرامش پیدا کنید. تامل آگانه در این مواقع، می‌واند همیشه آرامش بخش باشد.
9. خندیدن
مضطرب بودن هنگام خنیدن سخت است. خندیدن برای سلامتی شما خوب است و از چند روش می‌تواند به کاهش استرس هم کمک کند.
- تسکین دادن عکس‌العمل‌های استرسی
- تسکین دادن تنش عصبی با آرام کردن عضله‌ها
در بلند مدت خندیدن حتی می‌تواند باعث بهبود سیستم ایمنی بدن و روحیه شما شود. تحقیقاتی روی افراد سرطانی به این نتیجه رسید که افراد گروهی که می‌خندیدند، کاهش استرس بیشتری را در مقایسه با افرادی که فقط سعی کرده بودند حواس‌شان را از استرس پرت کنند، تجربه کردند.
می‌توانید تماشا کردن یک برنامه تلوزیونی یا فیلم یا وقت گذراندن با دوستانی که در کنارشان خوشحال هستید و شما را به خنده می‌اندازند را امتحان کنید. ماندن در شرایط و حال و هوای استرس‌‌زا اوضاع را بهتر نمی‌کند.
10. آدامس جویدن
یک تسکین دهنده بسیار آسان و سریع برای اضطراب، جویدن آدامس است. آدامس جویدن سبب می شود که امواج مغزی مشابه امواج مغزی افراد آرام، تولید شود. همچنین آدامس جویدن منجر به ارتقا مناسب جریان خون به مغز می شود.
11. بلند شوید و مکان را ترک کنید
فاصله گرفتن از صحنه آزاد دهنده به همان اندازه که تماشای نقاط دور دست موثر است، تاثیر مفید دارد.
12. چند نفس عمیق بکشید
به قول برخی نفس کشیدن از شکم، روشی قدیمی و مفید برای غلبه برا اضطراب و حالت عصبی می‌باشد. منظور اصلی ما این است که آرام عمل کنید و خونسرد باشید. وقتی دچار استرس میشوید ضربان نبض شما به سرعت بالا می‌رود و شروع می‌کنید به نفس نفس زدن. اگر خود را مجبور کنید که به آرامی نفس بکشید، هر چند استرس هم داشته باشید، آرامش پیدا می‌کنید. روش صحیح نفس کشیدن از راه شکم است. با فرو بردن دم، احساس کنید شکم شما بزرگ می‌شود و با بیرون دادن نفس، جمع می‌گردد.
13. داد بزنید یا گریه کنید
همیشه نمی‌توان در محل کار تمام احساس خود را بیرون ریخت. اما در بعضی جاها مثل دفتر کار شخصی، یا داخل ماشین، این عمل هیچ اشکالی ندارد. برای تخلیه احساسی که به وجود آورنده استرس است، داد بزنید یا گریه کنید.
14. عضلات خود را کشش بدهید
اساساً هر چیزی که ما احساس می‌کنیم، یک نمود فیزیکی دارد. بسیاری از ما در برابر استرس با انقباض عضلانی واکنش نشان می‌دهیم. در واقع تمام تلاش ما از بین بردن علت استرس است. اما اگر عضلات خود را کشش بدهیم، لااقل احساس استرس را کاهش می‌دهیم. به عبارتی، وقتی عضلات آرامش پیدا می‌کنند، هیجان ما کمتر می‌شود.
15.ماساژ درمانی
در زمانی که استرس در بدن افزایش یابد هورمون ادرنالین نیز در بدن ترشح می شود و این هورمون باعث می شود عضلات گردن و کمر دچار گرفتگی شوند. کافی است این ماهیچه ها را ماساژ دهید. با کشیدن عضلات خود می توانید احساس استرس را کاهش دهید. در صورتی که به تمرینات مدیتیشن آشنایی داشته باشید می توانید از آن به عنوان کاهش دهنده موقت استرس استفاده کنید.
16. گیجگاه‌های خود را فشار دهید
این روش ماساژ درمانی برگرفته از طب سوزنی است که برای تسکین درد و درمان بسیاری از بیماری‌ها از نقاط فشار استفاده می‌کند و به طور غیرمستقیم، موثر است. با استفاده از ماساژ اعصاب نواحی گیجگاهی، عضلات نواحی دیگر بدن، به ویژه نواحی گردن آرامش پیدا می‌کنند.
17. سینه خود را پهن کنید تا بهتر نفس بکشید
افرادی که تحت فشار روانی قرار دارند و عضلات آن‌ها منقبض می‌باشد، ممکن است مشکل تنفسی پیدا کنند و تنفس بد می‌تواند اضطرابی را که داشتید شدیدتر کند. شانه‌های خود را به سمت بالا و عقب بکشید. بعد آرامش خود را حفظ کنید و راحت نفس بکشید. اولین بار که شانه‌های خود را به عقب می‌برید نفس خود را عمیقاً فرو برید و وقتی آرامش پیدا می‌کنید نفس خود را بیرون بدهید. چهار یا پنج بار این عمل را تکرار کنید و سپس بار دیگر نفس خود را به طور عمیق فرو ببرید. همه مراحل را چهار بار تکرار کنید.
19. دوش آب گرم بگیرید
آب گرم برای کاهش استرس مفید است. وقتی مضطرب و عصبی می‌شویم، جریان خون در دست‌ها و پاهای ما کم می‌شود. آب گرم، جریان خون را به حالت اول برمی‌گرداند و بدن را متقاعد می‌کند که در وضع خوبی به سر بده و آمادگی استراحت داشته باشد.
به هیچ وجه آب سرد را پیشنهاد نمی‌کنیم. زیرا اثر عکس دارد و مثل واکنش استرس عمل می‌کند. یعنی خون را از دست‌ها و پاها دور می‌کند و در نتیجه ناراحتی بیشتر می‌شود. به عنوان یک روش جایگزین می‌ـوان بر روی دست‌ها آب گرم جاری کرد و تا کاهش تدریجی نگرانی، به این کار ادامه داد.
20. تحرک داشته باشید
به طور مسلم، ورزش مرتب بدن را برای غلبه بر استرس مقاوم می‌سازد. اما حتی گاهی کارهایی مثل قدم زدن در اطراف آپارتمان می‌تواند ناراحتی شما را به خاطر مشکلات کاری و یا داد و بیداد خانوادگی که داشته‌اید کمتر کند.
بدن شما طوری ساخته شده که تحت فشار روانی، نیاز به تحرک دارد. بدوید یا مبارزه کنید، موثر است. اول این که برخی از مواد شیمیایی مربوط به استرس را که حاصل ناراحتی است می‌سوزاند. دوم اینکه یک عضله خسته یک عضله آرامش پیدا کرده به شما می‌رود.
21. به یک موسیقی آرامش بخش گوش کنید
آرامش در نقطه مقابل ناراحتی قرار دارد و چاره استرس است. موزیک‌های آرامش بخش که او و سایرین تهیه کرده‌اند بسیار سودمند است. موزیک آرامش بخش خوب، خیلی ارزشمند است. شما را خیلی زود به حالت آرامش می‌برد و ارزان است. انواع نوارها به صورت فقط صدای خواننده، صدای خواننده و موسیقی یا فقط آواهای طبیعت، مثل وزش باد در لابه‌لای درختان، برخورد موج دریا بر روی شنزار ساحل، در بازار موجود می‌باشند. (می‌توانید از گوشی استفاده کنید تا برای دیگران مزاحمتی ایجاد نشود.)
کلام آخر
به مرور زمان با انجام این تمرینات دچار استرس های کمتری نسبت به قبل در زمان بحران میشوید و امیدوارم با این مقاله کمک کرده باشم.