تعریف گیاه خواری

رژیم گیاه خواری یا وگانیسم شیوه ای از زندگی است که فرد گیاه‌خوار تنها به خوردن انواع مواد گیاهی و غذاهای گیاهی اکتفا می‌کند و از هیچ گونه گوشت سفید یا قرمزی در خوراکی‌های خود استقبال نخواهد کرد. گیاه خواری چیزی فراتر از یک رژیم غذایی ساده است. امروزه گیاه خواری تبدیل به یک استایل و روش زندگی شده است که کل کنش‌های زندگی فرد گیاه خوار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. امروزه گیاه خواری در میان افراد طرفداران زیادی را پیدا کرده است. در این مقاله با مجله قهرمان همراه باشید تا از مزایا و معایب گیاه خواری مطلع شوید.

انواع گیاه‌خواران

گیاهخواران افرادی هستند که گوشت، مرغ یا غذاهای دریایی نمی‌خورند. اما افرادی با الگوهای غذایی مختلف خود را گیاه‌خوار ‌می‌نامند، از جمله موارد زیر:

گیاه‌خواران (کل گیاه‌خواران)

از خوردن گوشت، مرغ، ماهی یا هر محصولی که از حیوانات گرفته شده است، از جمله تخم مرغ، محصولات لبنی و ژلاتین خودداری کنید.

گیاه‌خواران؛ Lacto-ovo

گوشت، مرغ یا ماهی مصرف نکنید، اما تخم مرغ و لبنیات مصرف کنید.

گیاه‌خواران لاکتو

گوشت، مرغ، ماهی یا تخم مرغ مصرف نکنید، اما لبنیات مصرف کنید.

گیاه‌خواران تخم مرغی

گوشت، مرغ، ماهی یا محصولات لبنی مصرف نکنید، اما تخم مرغ بخورید.

فواید و مضرات گیاه خواری

 13 فایده گیاه خواری

گیاه خواری می‌تواند فواید بسیاری داشته باشد و به همین دلیل افراد زیادی اقدام به رژیم گرفتن می‌نمایند. موارد زیر از مهم‌ترین فواید گیاهخواری هستند:

 1- کاهش فشار خون:

گیاه خواری می‌تواند برای بسیاری از افراد که مشکل فشار خون دارند، مفید باشد و با محدود کردن غذاهای گوشتی و فرآوری شده، به کاهش فشار خون آن‌ها کمک کند.

 2- کاهش اوره:

یکی از دلایل مهمی که ممکن است پزشکان برای برخی افراد دستور گیاه خواری تجویز کنند، افزایش اوره و اسید اوریک در بدن آن‌هاست. البته در این صورت نیز اغلب مصرف گوشت محدود می‌شود و پزشک تغذیه، آن را به‌طور کامل حذف نمی‌کند.

 3- سبک زندگی سالم و طول عمر طولانی‌تر:

مواد غذایی فرآوری شده، انواع چربی اشباع و کلسترول در این رژیم غذایی به‌واسطه حذف گوشت و تخم مرغ کاهش پیدا می‌کند و به همین دلیل در سلامتی افراد نقش موثری دارد.

 4- کمک به بهبود وضعیت و سلامت قلب

به‌طور حتم می‌دانید که انواع گوشت‌های قرمز و سفید چربی‌های زیادی دارند و وجود همین چربی‌ها می‌تواند به سلامت قلب شما آسیب برساند. ولی با کاهش تدریجی و حذف دائمی گوشت‌ها و این چربی‌ها شما به سلامت قلب و همچنین سیستم گردش خون خود کمک می‌کنید.

در ضمن با حذف گوشت‌ها و چربی‌های حاصل از آنها، کلسترول خون شما کاهش می‌یابد و پمپاژ قلبتان بهتر عمل می‌کند. در نتیجه از هر گونه سکته قلبی یا حتی سکته مغزی جلوگیری می‌شود.

 5- کاهش افسردگی

طبق تحقیقات، یک گیاهخوار نسبت به نسخه غیرگیاهخوار خود ممکن است شادتر باشد. همچنین محققان کشف کرده‌اند که وگان‌ها در مقایسه با افرادی که گوشت و ماهی مصرف می‌کنند، امتیاز پایین‌تری را در آزمون‌های افسردگی داشته‌اند.

فاکتور تازگی نیز در غذاهای رژیم گیاهخواری، به‌خصوص هنگامی که با مواد ارگانیک تهیه شده باشد، در کاهش افسردگی موثر است. بنابراین می‌توان گفت که گیاهخواری در پاکسازی ذهنی و داشتن افکار مثبت تا حدودی نقش دارد.

 6- کاهش خطر سرطان

اگرچه تأثیر گیاه‌خواری زیاد نیست اما گیاه خواران با احتمال کمتری خطر ابتلا به سرطان دارند. یک پژوهش نشان داد که در جمعیت‌های کم‌خطر، یک رژیم گیاه خواری خطر ابتلا به سرطان را به‌طور کلی کاهش می‌دهد.

 7- حمایت از حیوانات و محیط زیست:

بسیاری از افراد به دلیل علاقه‌ای که به حیوانات دارند و برای ممانعت از کشته شدن آنها به رژیم گیاهخواری روی می‌آورند. این رژیم غذایی همچنین به دلیل کاهش آزاد شدن گازهای گلخانه‌ای ناشی از کشتار دام به حفظ محیط زیست کمک بسیاری می‌کند.

 8- کنترل دیابت رژیم غذایی:

گیاه خواری همچنین در بسیاری از افراد به کنترل علائم دیابت و کمک به کاهش مصرف داروهای دیابت منجر شده است.

 9- کنترل چاقی و اضافه وزن:

بسیاری از افراد به کمک رژیم گیاه خواری به روند لاغری خود کمک کرده‌اند و در حقیقت از این رژیم غذایی به عنوان یک رژیم لاغری استفاده می‌کنند.

 10- علائم آسم را کاهش می‌دهد

یک پژوهش قدیمی سوئدی نشان می‌دهد که رژیم گیاهخواری و به‌خصوص وگان، ممکن است علائم آسم را کاهش دهد. 22 نفر از 24 نفری که برای یک سال رژیم وگان داشتند، روند بهبود از جمله نیاز کمتر به دارو را در خود مشاهده کردند.

به نظر می‌رسد که برخی غذاهای حیوانی ممکن است پاسخ‌های آلرژی و یا التهاب ایجاد کنند و درنتیجه حذف این غذاها از رژیم غذایی می‌تواند این پاسخ‌ها را کاهش دهد.

 11- سلامت استخوان‌ها را بهبود می‌بخشد

نرخ پوکی استخوان در کشورهایی که بیشتر مردم آنها رژیم گیاهخواری دارند، کمتر است. محصولات حیوانی ممکن است واقعاً باعث خروج کلسیم از بدن شوند که باعث کاهش تولید استخوان و درنتیجه پوکی استخوان می‌شود.

 12- کمک به سلامت دستگاه گوارش

پیش از این نیز گفتیم، سبزیجات و میوه‌ها فیبر زیادی دارند و گیاه‌خواران بیش از هر چیزی از همین ۲ نوع خوراکی تغذیه می‌کنند. پس جای تعجب نیست که سیستم گوارش آنها بهتر از شما عمل می‌کند. وجود فیبر به روده‌های شما کمک می‌کند و مانع بیماری شبیه به یبوست خواهد بود.

به خاطر داشته باشید فیبر حاصل از این سبزیجات و میوه‌ها به عملکرد بهتر باکتری‌های حاضر در روده شما کمک می‌کنند. در نتیجه با گیاه‌‌خوار شدن مشکلات گوارشی شما نیز رفع می‌شود.

 13- سلامت کلیه

با حذف یا کاهش گوشت از رژیم غذایی خود، شما در واقع تمام پروتئین‌های حیوانی بدن خود را حذف می‌کنید ولی نگران نباشید. بعد از کاهش این پروتئین‌ها اسیدیته بدن شما افزایش می‌یابد و باعث دفع ضایعات مایع بدن می‌شود که در نهایت کلیه‌های شما سلامت خواهند بود.

به طور کلی گیاه‌خوران به دلیل تخلیه دائمی ضایعات مایع بدن خود، کمتر در مسائل مربوط به سموم و مواد زائد بدن درگیر هستند و در نتیجه کلیه‌های سالم‌تری نسبت به گوشت خواران دارند.

معایب گیاه خواری

از آنجا که هیچ رژیم غذایی کاملاً بدون ایراد نیست؛ گیاه خواری نیز معایب و مضراتی دارد که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر است:

• کمبود مواد مغذی در بدن: ممکن است برخی از مواد معدنی و ویتامین‌ها به‌طور کامل از غذاهای گیاهی جذب نشوند. برخی از مواد از غذاهای جانوری راحت‌تر جذب می‌شوند ویا در غذاهای جانوری تراکم این مواد بیشتر است؛ به همین دلیل برای جذب مقدار خاصی از آن ماده مغذی از مواد گیاهی، نیازمند مصرف بیشتری از آن غذا هستیم. برای مثال افرادی که در رژیم گیاه خواری هستند، ممکن است با کمبود ویتامین B12، ویتامین D، کلسیم و پروتئین روبرو شوند.

• ریزش مو: گوشت علاوه بر تامین آهن بدن نقش موثری در سلامت مو دارد زیرا سرشار از پروتئین است. با رژیم گیاه خواری میزان پروتئین مصرفی کم شده که به صورت ریزش مو خود را نشان می‌دهد.

• آسیب به پوست و ناخن: طبیعی است که در دوران گیاه خواری شکنندگی ناخن‌ها، کدر شدن پوست و جوش زدن امری طبیعی است که به دلیل سم زدایی بدن اتفاق می‌افتد.

• انرژی ناکافی: در اوایل شروع رژیم گیاه خواری سخت است اما به مرور بدن به آن عادت می‌کند که احساس سبک دارید. به تدریج پس از آن شاهد بی حوصلگی و انرژی ناکافی خواهید بود که به دلیل کم یا حذف شدن برخی از مواد غذایی دریافتی است.

• محدودیت انتخاب: گیاهخواران ممکن است برای ایجاد تنوع غذایی و یا انتخاب غذا از منوی رستوران‌ها دچار محدودیت شوند. به همین دلیل گیاه خواری گاهی یک چالش محسوب می‌شود.

• بروز سرطان کولورکتال: جالب است بدانید با اینکه پیش از این تصور می‌شد سرطان کولورکتال بر اثر مصرف زیاد غذای حیوانی ایجاد می‌شود، امروز متوجه شده‌اند ریسک ابتلا به سرطان کولورکتال در افرادی که تحت رژیم گیاهخواری هستند، بیشتر است. این مورد نیز یکی از معایب گیاه خواری محسوب می‌شود.

• کاهش تراکم استخوان: این مورد بیشتر از عوارض گیاهخواری در دوران کودکی و نوجوانی محسوب می‌شود. زیرا جذب مواد مغذی در این دوره کاهش می‌یابد و این افراد در بزرگسالی دچار کمبود تراکم استخوان می‌شوند. همچنین بهتر است کودکان در سن رشد، زنان باردار و شیرده و ورزشکاران از رژیم گیاه خواری پیروی نکنند و چنانچه تمایل به انجام این رژیم دارند، حتماً با پزشک مشورت کنند.

غذاهایی که گیاه خواران می خورند

اجتناب از محصولات حیوانی شما را  به خوردن سالاد محدود نمی کند. طیف گسترده ای از غذاهای خوشمزه وجود دارد که می توانید در رژیم گیاهخواری بخورید.

در اینجا چند ایده برای گیاه خواری وجود دارد:

لوبیا، نخود و عدس: مانند عدس قرمز، قهوه ای یا سبز؛ نخود؛ نخود خرد شده؛ نخود سیاه چشم؛ لوبیا سیاه؛ لوبیا سفید؛ و لوبیا چشم بلبلی

محصولات سویا: مانند شیر سویا غنی شده، دانه های سویا و محصولات ساخته شده از آنها مانند توفو، تمپه و ناتو.

آجیل: مانند بادام زمینی، بادام، بادام هندی و کره آنها

دانه ها: مانند تخمه آفتابگردان، دانه کنجد و کره آنها، و همچنین دانه کتان، دانه شاهدانه و دانه چیا.

غلات کامل: مانند کینوا، گندم سبوس دار، جو سبوس دار، و برنج قهوه ای یا وحشی غلات کامل، و همچنین محصولات تهیه شده از این غذاها، مانند نان سبوس دار، کراکر و پاستا.

سبزیجات نشاسته ای: مانند سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، ذرت، کدو حلوایی، چغندر و شلغم

سبزیجات غیر نشاسته ای: مانند کلم بروکلی، کلم، مارچوبه، تربچه، و سبزیجات برگ دار. اینها ممکن است خام، منجمد، کنسرو شده، خشک شده یا پوره شده باشند.

میوه ها: مانند سیب، گلابی، موز، توت، انبه، آناناس، پرتقال و نارنگی؛ اینها را می توان تازه، منجمد، کنسرو شده، خشک شده یا پوره خریداری کرد.

سایر غذاهای گیاهی: مانند جلبک، مخمر مغذی، شیر و ماست گیاهی غنی شده و شربت افرا

غذاهایی که گیاه خواران از آنها اجتناب می کنند

وگان ها از تمام غذاهای با منشاء حیوانی اجتناب می کنند. این شامل:

گوشت و ماهی: مانند گوشت گاو، مرغ، اردک، ماهی و صدف

تخم مرغ: تخم مرغ کامل و غذاهای حاوی آنها مانند محصولات نانوایی

لبنیات: شیر، پنیر، کره و خامه و همچنین غذاهایی که با استفاده از این مواد تهیه می شوند

سایر مواد مشتق شده از حیوانات: مانند عسل، آلبومین، کازئین، کارمین، ژلاتین و آب پنیر

بررسی برچسب های مواد غذایی به طور کلی بهترین راه است که بفهمیم آیا مواد غذایی حاوی مواد حیوانی هستند یا خیر؟ اکنون بسیاری از غذاهای گیاهی نیز به این عنوان برچسب گذاری شده اند، که تشخیص آنها را هنگام خرید آسان تر می کند.

مقالات مرتبط:

خواص پودر جوانه گندم 

خواص دمنوش ها و دمنوش های مخصوص لاغری و اعصاب

خواص آرگان و فواید آن برای پوست و مو

خواص زغال اخته و مضرات آن

خواص بینظیر نارگیل

خواص زیتون و تاثیرات عالی آن بر بدن

خواص چای ماسالا ولاغری با آن

لاغری با نوشیدنی | بهترین نوشیدنی های چربی سوز