بلاکچین چیست؟
در جامعه سنتی، ما برای انجام یک تراکنش پولی باید از یک واسطه همچون بانک‌های دولتی و خصوصی استفاده کنیم؛ اما، بلاکچین این امکان را به خریداران و فروشندگان (ارسال کنندگان و دریافت کنندگان پول دیجیتال) می‌دهد تا به‌صورت مستقیم و بدون واسطه و حضور یک شخص ثالث، با هم در ارتباط باشند و ارزهای دیجیتال را معامله کنند. به این شکل از انجام تراکنش، مکانیزم «همتا به همتا» گفته می‌شود که این داستان با بیتکوین شروع شد.
فناوری بلاکچین از رمزنگاری برای افزایش امنیت در خرید و فروش ارز دیجیتال و حتی تبادلات استفاده می‌کنند. برعکس سیستم‌های بانکی که دارای یک موقعیت مشخص و به اصطلاح، متمرکز فعالیت می‌کنند، مرکز داده‌ای که شبکه‌های بلاکچین در آن قرار دارند، به‌طور کامل غیرمتمرکز بوده و در سراسر جهان توزیع شده‌اند. به محل نگهداری و حفظ اطلاعات بلاک‌چین‌ها، «دفتر کل توزیع‌شده» گفته می‌شود. دفتر کل توزیع شده برای تمام اعضای حاضر در شبکه و با جزئیات کامل، قابل دسترسی است و حتی جزئی‌ترین تغییرات در تبادلات، برای همه به صورت شفاف قابل مشاهده و بررسی است. در واقع این شبکه زنجیره‌ای از رایانه‌هایی است که درستی تراکنش‌های صورت گرفته بین کاربر اول و کاربر دوم را بررسی و تایید می‌کنند و پس از تایید آن، اطلاعات تراکنش به بلاکچین اضافه می‌شود.
تمامی داده‌ها در شبکه بلاکچین در ساختاری تشکیل شده از «بلوک‌ها» (Blocks) وارد پایگاه داده می‌شوند. هر بلاک در ادامه بلاک قبلی شکل گرفته شده و شامل اطلاعاتی است که آن را به بلوک قبلی متصل می‌کند. با توجه به این‌که این بلوک‌ها با کمک اطلاعاتی به یک‌دیگر متصل هستند، بنابراین می‌توان گفت که یک «زنجیر» یا «چِین» (Chain) را تشکیل می‌دهند که در آن، بلاک‌ها به ترتیب ساخت در کنار هم قرار می‌گیرند.
بیت کوین و بلاک چین چه تفاوتی باهم دارند ؟
بسیاری از تازه‌واردان در بازار ارزهای دیجیتال معمولا تفاوت بین این دو مفهوم را درک نمی‌کنند. این دو مفهوم اگرچه به هم وابسته هستند اما نمی‌توانند به جای هم استفاده شوند. برای درک تفاوت بیتکوین و بلاک چین بهتر است تعریف مختصری از بلاک چین، رمزارزها و بیتکوین داشته باشیم.
- بلاک چین یک تکنولوژی نوین برای ذخیره‌سازی امن اطلاعات است. این اطلاعات می‌تواند شامل هر چیزی مثل تراکنش‌های مالی، قراردادها، فایل و غیره باشد.
- ارز های دیجیتالی یکی از کاربردهای بلاک چین‌ها هستد. بلاک چین‌هایی که در آنها امورمالی و انتقال پول مطرح می‌شود در این دسته قرار می‌گیرند. این رمزارزها به عنوان دارایی‌های جدید در صرافی های ارز دیجیتالمعامله و ترید می‌شوند.
- بیتکوین اولین رمزارز ایجاد شده است که به منظور انتقال پول همتا به همتا بین افراد مختلف بدون نیاز به واسطه ایجاد شده است.
باتوجه به این تعاریف معلوم می‌شود که بلاک چین یک بستر جدید برای ثبت و ذخیره اطلاعات است . یکی از کاربردهای آن در حوزه مالی و برای ثبت تراکنش‌های مالی است که به طور کلی به آن رمزارز می‌گویند. بیتکوین نیز اولین رمزارز ساخته شده است که برای انتقال پول بدون واسطه کاربرد دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارزهای دیجیتال مطالعه مطلب زیر پیشنهاد می‌شود.
نقش بلاک چین در کسب‌وکارها
وقتی سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان با واژه بلاک چین روبرو می‌شوند، برای اکثر آنها اولین چیزی که به ذهنشان خطور می‌کند، ارز دیجیتال بیت کوین است. در حالی که بیت کوین و بلاک چین پیوندی ناگسستنی دارند.
به زبان ساده، بلاک چین مجموعه‌ای از سوابق توزیع شده است که به اصطلاح قدیمی به‌عنوان دفتر کل از آن یاد می‌شود. هر طرفی که از این دفتر کل برای معامله استفاده کند، می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد و تغییراتی را در آن ایجاد کند که منجر به کپی‌های متعدد با چندین کاربر می‌شود.
افزایش قیمت بیتکوین و ارزهای رمزنگاری‌شده سبب افزایش محبوبیت شرکت‌های فناوری بلاک چین شده است؛ زیرا این استفاده از این فناوری در آینده نزدیک میلیاردها دلار سود و ارزش به همراه دارد. به‌عنوان مثال، یک گزارش تحقیقاتی در سال ۲۰۱۹ پیش‌بینی کرده است که بازار بلاک چین در سراسر جهان با رشد سرسام‌آور سالانه ۳/۶۷ درصد همراه است.
چرا شرکت‌ها به فناوری بلاک چین توجه دارند؟
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که اکثر شرکت‌ها از فناوری جدید بلاک چین استفاده می‌کنند این است که آنها می‌خواهند در بازار میدان رقابت را به دست آورند و در عین حال برای مشتریان خود ارزش ارائه دهند. با بلاک چین چنین امری آسان می‌شود. برخی از ویژگی‌های مهم استفاده‌ی بلاکچین در کسب‌وکار که می‌تواند به رشد هرگونه تجارتی کمک کند، عبارت است از:
- شفافیت
- تمرکززدایی
- تعامل نزدیک
- امنیت داده‌ها
- قابلیت ردیابی
- تغییرناپذیری
بلاک چین چه مشکلات و محدودیت هایی دارد؟
- اصطلاحات تخصصی: فناوری بلاک چین به دلیل نوظهوری دارای مجموعه واژگانی کاملا جدید است. خوشبختانه در طول این چند سال تلاش های متعددی در زمینه ارائه واژه نامه‌ها، تعاریف و فهرست های کامل و آسان انجام شده است.
- گستردگی شبکه: بلاکچین نیز مانند تمام سامانه‌های توزیع شده از مقاومت زیادی در برابر بازیگران بد برخوردار نیست، بلکه با حملات مقابله کرده و به مرور زمان رشد می‌کند. این عمل به شبکه‌ی بزرگی از کاربران نیاز دارد. با وجود این اگر شبکه‌ای قوی با تعداد زیادی گره‌ی توزیع شده وجود نداشته باشد، بهره‌مندی از مزایای آن سخت‌تر خواهد شد. البته بحث‌هایی وجود دارد که بیان می‌کنند چنین وسعتی برای بلاک‌چین‌های نیازمند به مجوز بسیار مهلک است. در نتیجه تعیین اندازه‌ی مناسب و نگهداری از آن از اهمیت بالایی برخوردار بوده و چالش آفرین است.
- هزینه تراکنش‌ها، سرعت شبکه: تبادلات بیت کوین که در چند سال اول حضورش به‌طور تقریبی رایگان اعلام شد، اکنون هزینه‌های قابل توجهی دارد.
- نقص امنیتی غیرقابل اجتناب: در بیت کوین و سایر بلاک چین‌ها یک نقص امنیتی قابل توجه وجود دارد؛ اگر بیش از نیمی از رایانه‌هایی که به عنوان گره در شبکه فعالیت می‌کنند دروغ بگویند (دقت داشته باشید بیش از نیمی از رایانه ها)، دروغ به حقیقت تبدیل می‌شود. این نقص «حمله ۵۱ درصد» نامیده می شود و ساتوشی ناکاموتو در زمان راه‌اندازی بیت کوین به آن اشاره کرد. به همین دلیل استخرهای استخراج بیت کوین توسط جمع به دقت مورد نظارت قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که هیچ کس ناآگاهانه چنین نفوذی را در شبکه فراهم نمی آورد.
- خطای انسانی: اگر بلاکچین به عنوان یک پایگاه داده استفاده شود، داده‌هایی که در آن ذخیره می‌شوند باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند. داده‌های ذخیره شده در بلاکچین به صورت ذاتی قابل‌اعتماد نیستند؛ بنابراین داده‌ها باید به شکلی دقیق در آن وارد شوند.
